Leidse onderzoekers hebben samen met onderzoekers van het Scripps Research Institute en Yale University (VS) een stof gevonden die de lust naar alcohol onderdrukt bij alcoholverslaafde muizen. Er bestaat al een geneesmiddel dat hetzelfde effect heeft, Rimonabant, maar dit middel is van de markt gehaald vanwege psychiatrische bijwerkingen. "Wij zijn dus op zoek naar alternatieven voor Rimonabant," vertelt Mario van der Stelt, hoogleraar moleculaire fysiologie aan de Universiteit Leiden.
Het Leidse onderzoek focust op het endocannabinoïdesysteem. Dat is een set van receptoren in de hersenen waar cannabinoïden (de werkzame stoffen in cannabis) en endocannabinoïden (de lichaamseigen varianten daarvan) aan binden. Door deze binding worden de receptoren, CB1 en CB2 geheten, geactiveerd en ontstaan er effecten zoals pijnstilling en psychoactieve effecten. Er is nog weinig bekend over de biologische rol van endocannabinoïden in de hersenen.
Van der Stelt ontwikkelde met zijn collega's een inhibitor voor de biosynthese van endocannabinoïden. Deze nieuwe diacyl glycerol lipase inhibitor verminderde de biosynthese van 2-arachidonoyl glycerol (2-AG) bij muizen die verslaafd waren gemaakt aan alcohol. Minder 2-AG leidde tot minder verslavingsgedrag, zoals op zoek gaan naar alcohol. "Het blijkt inderdaad dat het remmen van de vorming van het endocannabinoïde 2-AG leidt tot verminderde motivatie om alcohol te gebruiken. Een controlestof had geen effect.  Verhoging van 2-AG concentraties leidt juist tot extra motivatie voor alcoholgebruik," aldus Van der Stelt.
"2-AG bindt aan de cannabinoïde CB1-receptor, een eiwit dat verantwoordelijk is voor het high worden bij gebruik van marijuana. Als je de CB1-receptor direct blokkeert met de antagonist Rimonabant dan gebruiken de muizen ook minder alcohol," vervolgt de onderzoeker, maar dat middel heeft dus te veel bijwerkingen. "Inhibitoren van de biosynthese of vrijkomen van endocannabinoïden zouden mogelijk een alternatief kunnen vormen in de behandeling van alcoholverslaving, maar de effecten op depressie en angststoornissen moeten nog worden uitgezocht."

Dit artikel is gepubliceerd in Labtechnology C2W10, oktober 2019.