Perfecte vliegomstandigheden
Bastienne Wentzel

16 april 2018, Lift

Er is iets met de Stubai Cup, het jaarlijkse Oostenrijkse vliegtestival. Het woord ‘microklimaat’ wordt te vaak gebruikt, maar na vijf jaar van vergelijkbare ervaringen vind ik dat de Stubai vallei er wel aanspraak op kan maken.

Het plannen van een bezoek aan de Stubai Cup gaat namelijk meestal als volgt. Een paar dagen van te voren, als de hotels al geboekt zijn, wordt de weersvoorspelling steeds slechter. Sterke föhnwinden waaien en er zal het hele weekend lage bewolking hangen. Wanneer we aankomen op donderdag is het meestal onvliegbaar, dit jaar door een stormachtige zuidföhn.
’s Nachts klaart de lucht op en vrijdagochtend is het prachtig blauw en zonnig. Op de briefing voor piloten heeft de organisatie het altijd over ‘Perfecte Bedingungen’, ideale vliegcondities. En op een paar kleine pauzes na wegens rugwind op de start, vliegen we drie dagen lang tot we erbij neervallen. Met meer dan tien vluchten in het logboek, een zongebruind gezicht en een grote grijns stappen we zondagmiddag weer in de auto.

Mag het een onsje minder zijn?
Licht van gewicht is mode. Nog afgezien van speciale hike&fly schermen wegen vrijwel alle nieuwe schermen minder dan hun voorganger en veel fabrikanten brengen van hun schermen ook een lichtgewicht versie uit. Waarom doen ze dat en welke smaken lichtgewicht zijn er? We gingen tijdens de Stubai Cup op onderzoek uit.

Wat is light?
Veel fabrikanten maken een ‘light’ versie van een bergscherm door dunner doek te kiezen en soms is ook het materiaal van de risers op dieet gegaan. Voorbeelden zijn de Triple Seven Queen 2 Lite die binnenkort op de markt komt. Het ontwerp is exact hetzelfde als de Queen 2, enkel het doek is lichter, zegt Matjaž Klemenčič van de Sloveense fabrikant. “Piloten hebben bij ons altijd al de optie om lichter doek te kiezen voor hun scherm. Deze speciale schermen waren echter niet gecertificeerd en daar was wel vraag naar. Daarom brengen we nu van elk nieuw scherm een gecertificeerde lichtgewicht versie op de markt.”
Anderen ontwerpen een nieuw scherm met een bestaande als basis, zoals de U-Turn Crossrock, die een jaar na zijn broertje de Blacklight2 op de markt kwam. De CrossRock heeft verbeterde vliegeigenschappen en is met 4 kilo ruim een kilo lichter. Het pakvolume blijft echter aanzienlijk, niet persé praktisch voor hike&fly. Ook de Gin Explorer is een eenling. Het is een EN-B-geklassificeerd scherm met een strekking van maar liefst 6,1. De maat S die wij vlogen weegt maar 3,4 kilo en pakt klein in. Ondanks het gewicht voelt het scherm stevig en degelijk aan.
De nieuwe Sector en Ion 5 van Nova zijn standaard al opvallend licht. Nova heeft dit bereikt door voor de interne structuur minder doek te gebruiken. Voor de Ion 5 is tevens een nieuw materiaal gebruikt dat licht en toch relatief sterk is, legt Mik Broschart van Nova uit. “Wij testen nieuwe materialen altijd in onze wasmachine. Zo kunnen we goed voorspellen hoe slijtvast het is.” Overigens komt er dit jaar ook nog een Ion 5 light, met extra dun doek. Net als de Mentor 5 light een exacte kopie is van de Mentor 5, maar met lichter doek.

Vliegt het ook beter?
De lichtgewicht schermen hebben dezelfde of betere performance als de zwaardere variant, claimen de ontwerpers. Licht heeft bovendien voordelen bij het sjouwen en inpakken, daarom is er volgens de fabrikanten ook zoveel vraag naar.
Maar voor niets gaat de zon op. Lichtgewicht doek is duurder dan gewoon doek, volgens Matjaž van Triple Seven wel zo’n 500 euro per scherm. Bovendien is het minder slijtvast. De UV-bestendigheid is niet verschillend. Als je voornamelijk op gras start en landt, is er volgens de fabrikanten geen verschil in levensduur te verwachten. Vlieg je echter vaak op plekken met harde ondergrond, dan zal een lichtgewicht scherm minder lang meegaan en kun je er beter voor kiezen om die ene kilo extra te sjouwen. Of denk aan een lichter harnas.
In theorie is de handling van een lichter scherm anders dan van een zwaarder scherm. Dat komt eenvoudig gezegd doordat de extra massa ervoor zorgt dat het scherm meer doorschiet. Het kan dus bij het starten of sturen wat aggressiever aanvoelen of meer stuurdruk geven.
Om dat beoordelen hebben we een aantal nieuwe schermen gevlogen in zowel de gewone als de lichtgewicht uitvoering. Soms zijn de verschillen zo subtiel dat ze lastig te onderscheiden zijn van de verschillen in omstandigheden die er sowieso zijn tussen elke vlucht. Bij de Mentor 5 merkten we inderdaad verschil: de lichte versie stuurt lichter en milder. Ook de U-Turn Crossrock heeft wat minder stuurdruk dan z’n zwaardere broer. De EN-C’s Queen 2 en BGD Cure vertoonden daarentegen weinig verschil met hun lichte familielid.
De keus is dus enorm als je een wat lichtere vleugel wenst. Maar denk wel goed na voor je diep in de portemonne tast: vlieg je niet enkel vanaf gras, dan zou je lichte aanwinst wel eens snel aan vervanging toe kunnen zijn.